Kim byli twórcy wiedeńskiej literatury kawiarnianej i od kiedy o niej mówimy? W której kawiarni wszystko się zaczęło i gdzie spotkali się poszczególni artyści?
Początki wiedeńskiej literatury kawiarnianej sięgają 1890 roku i powstały w Café Griensteidl. Był to czas „fin de siécle” i zbliżał się upadek monarchii Habsburgów. Koniec można umieścić około 1938 roku.
Mniej więcej na przełomie wieków przypadł tzw. rozkwit wiedeńskiej literatury kawiarnianej.
Dość trafnie opisuje to wiersz Petera Altenberga:
Masz zmartwienia, bądź to ten, bądź tamten – do kawiarni!
Nie może z jakiegoś powodu, jakkolwiek wiarygodnego, przyjść do ciebie – do kawiarni!
Masz podarte buty. Kawiarnia!
Masz 400 koron pensji i wydajesz 500 – kawiarnia!
Jesteście poprawnie oszczędni i nie raczycie się niczym – kawiarnia!
Jesteś na granicy samobójstwa w środku – kawiarnia!
Nienawidzisz i gardzisz ludźmi, a jednak nie możesz ich ominąć – kawiarnia!
Nie przypisuje się już niczego – kawiarnia!
Peter Altenberg (około 1910)
Do znanych pisarzy kawiarnianych należeli Peter Altenberg, Arthur Schnitzler, Karl Kraus, Friedrich Torberg, Felix Salten, Herrmann Bahr. Kawiarnia służyła jako miejsce inspiracji, do badań społecznych, do utworów literackich, które w całości lub przynajmniej częściowo zostały napisane w kawiarni. W Wiedniu około 1900 roku było około 600 kawiarni.
Wszystko zaczęło się w Café Griensteidl, później przeniosło się do Café Central i Café Herrenhof. Café Museum była szczególnie popularna wśród malarzy i architektów (Klimt, Kokoschka, Schiele, Loos, Wagner) Café Landtmann stała się ulubioną kawiarnią Freuda. Częstymi gośćmi w kawiarni byli także Theodor Herzl, Siegfried Marcus i Leon Trocki.
W czasie wojen światowych kawiarnie prowadziły cienistą egzystencję. Od lat 60. Café Hawelka stała się centrum twórczości artystycznej.
Obecnie wiedeńskie kawiarnie cieszą się dużą popularnością. Literatura odżywa poprzez odczyty i spektakle.
